ESC را فشار دهید تا بسته شود

زمیوس آموزش، یادگیری و سرگرمی

راهنمای کامل دستور STARTUP و SHUTDOWN در Oracle

دستور STARTUP و SHUTDOWN در Oracle

آیا می‌خوای بدونی چطوری یک دیتابیس Oracle رو درست راه‌اندازی یا خاموش کنی؟

اگه دنبال آموزش ساده، کامل و کاربردی برای دستورات STARTUP و SHUTDOWN هستی، این مقاله آموزش اوراکل از بخش اوراکل ادمین (DBA) دقیقاً برای تو نوشته شده.

اگر می خواهید بدانید که ASM در Oracle چیست و چرا برای یک DBA مهم است، پیشنهاد می شود نوشته زیر را مطالعه کنید:

در این نوشته شما می خوانید

✅ STARTUP در Oracle یعنی چی؟

دستور STARTUP همون چیزیه که دیتابیس رو روشن می‌کنه.

ولی برخلاف چیزی که شاید فکر کنی، راه‌اندازی دیتابیس در اوراکل یک مرحله‌ای نیست. سه تا مرحله داره:

  1. NOMOUNT → فقط حافظه و پردازش‌های لازم ساخته می‌شن.
  2. MOUNT → فایل‌های کنترل (Control Files) دیتابیس باز می‌شن.
  3. OPEN → دیتابیس کامل باز می‌شه و آماده استفاده‌ست.

وقتی فقط می‌نویسی STARTUP، یعنی هر سه مرحله اجرا می‌شن. ولی گاهی لازم داری فقط یکی از این مراحل رو انجام بدی. مثلاً برای تعمیر یا بازیابی دیتا.

📘 حالت‌های مختلف دستور STARTUP

۱. STARTUP NOMOUNT

راه‌اندازی فقط حافظه و ساختارهای داخلی دیتابیس:

				
					STARTUP NOMOUNT;

📌 کِی به کارت میاد؟

  • وقتی دیتابیس جدید می‌خوای بسازی
  • وقتی کنترل فایل‌ها از بین رفتن و می‌خوای بازسازی کنی

۲. STARTUP MOUNT

راه‌اندازی دیتابیس تا مرحله باز شدن فایل‌های کنترل:

				
					STARTUP MOUNT;

📌 کاربردها:

  • وقتی می‌خوای بازیابی انجام بدی
  • وقتی دیتابیس تو حالت standby هست
  • برای اضافه یا حذف کردن فایل‌های redo log

۳. STARTUP یا STARTUP OPEN

راه‌اندازی کامل دیتابیس (همون حالتی که کاربرا بتونن وصل شن و استفاده کنن):

				
					STARTUP;

📌 برای کارهای روزمره و معمولی.

۴. STARTUP RESTRICT

فقط مدیران خاص بتونن وصل شن:

				
					STARTUP RESTRICT;

📌 مواقعی که تعمیرات انجام می‌دی و نمی‌خوای کاربر عادی وصل شه.

۵. STARTUP FORCE

اگه دیتابیس هنگ کرده یا قبلاً درست shutdown نشده، اینو بزن:

				
					STARTUP FORCE;

📌 به زور همه‌چیز رو ریست می‌کنه و دیتابیس رو از نو میاره بالا.

🔴 SHUTDOWN در Oracle یعنی چی؟

دستور SHUTDOWN برای خاموش کردن دیتابیسه. اینکه چطور و با چه سرعتی دیتابیس خاموش بشه، بستگی به نوع shutdown داره.

📘 حالت‌های مختلف دستور SHUTDOWN

۱. SHUTDOWN NORMAL

				
					SHUTDOWN;

📌 دیتابیس صبر می‌کنه تا همه کاربرا logout کنن، بعد خاموش می‌شه.

⛔ اگه کسی هنوز وصل باشه، shutdown نمی‌شه!

۲. SHUTDOWN IMMEDIATE

				
					SHUTDOWN IMMEDIATE;

📌 سریع، امن و مطمئن. همه تراکنش‌های باز رو rollback می‌کنه و بعد دیتابیس رو خاموش می‌کنه.

✅ بهترین روش برای استفاده روزانه.

۳. SHUTDOWN TRANSACTIONAL

				
					SHUTDOWN TRANSACTIONAL;

📌 به دیتابیس می‌گی “صبر کن تراکنش‌ها تموم شن، بعد خاموش شو”.

۴. SHUTDOWN ABORT

				
					SHUTDOWN ABORT;

⚠️ خاموش شدن اجباری و خشن! بدون هیچ ذخیره‌سازی یا بستن فایل‌ها.

📌 فقط اگه سیستم هنگ کرده یا هیچ‌کاری جواب نمی‌ده.

وضعیت‌های STARTUP در Oracle

حالت حافظه (SGA) فایل کنترل فایل دیتا کاربرد
NOMOUNT ✅ ❌ ❌ ساخت دیتابیس، ریکاوری کنترل فایل
MOUNT ✅ ✅ ❌ ریکاوری، standby، اضافه log
OPEN ✅ ✅ ✅ کار معمول کاربران

🎯 مثال عملی از راه‌اندازی و خاموش‌کردن دیتابیس

				
					sqlplus / as sysdba

SHUTDOWN IMMEDIATE;

STARTUP;

SELECT status FROM v$instance;

⚙️ نکات حرفه‌ای

  • حتماً با کاربر SYSDBA وارد شو (sqlplus / as sysdba)
  • اگر از SPFILE استفاده می‌کنی، Oracle به‌صورت خودکار فایل پیکربندی رو از مسیر می‌خونه.
  • برای دیدن وضعیت دیتابیس از این دستور استفاده کن:
				
					SELECT status FROM v$instance;
  • اگر می‌خوای از فایل init دستی استفاده کنی:
				
					STARTUP PFILE='/u01/app/oracle/init.ora';

سوالات متداول درباره دستور STARTUP و SHUTDOWN در Oracle

SHUTDOWN IMMEDIATE دیتابیس رو به‌صورت ایمن خاموش می‌کنه:

  • به سشن‌های فعال دستور Rollback می‌ده
  • فایل‌ها رو به‌درستی می‌بنده
  • نیازی به ریکاوری بعدی نیست

اما SHUTDOWN ABORT به‌طور ناگهانی همه‌چیز رو قطع می‌کنه:

  • Rollback انجام نمی‌شه
  • فایل‌ها ممکنه ناتمام باقی بمونن
  • در startup بعدی نیاز به recovery خواهد بود

از STARTUP NOMOUNT زمانی استفاده می‌کنیم که:

  • می‌خوایم دیتابیس جدید بسازیم (با دستور CREATE DATABASE)
  • نیاز داریم فایل‌های کنترل (control files) رو بازیابی کنیم
    در این حالت فقط instance ایجاد می‌شه و هیچ فایلی باز نمی‌شه.

در حالت MOUNT، فقط کنترل فایل‌ها باز می‌شن ولی دیتا فایل‌ها باز نمی‌شن.
این حالت برای انجام عملیات ریکاوری و نگهداری استفاده می‌شه.
اگر بعد از STARTUP MOUNT می‌خوای دیتابیس رو باز کنی، باید این دستور رو بزنی:

ALTER DATABASE OPEN;

بله! با دستور زیر می‌تونی وضعیت دیتابیس رو ببینی:

SELECT status FROM v$instance;

مقدار ستون STATUS یکی از موارد زیر خواهد بود:

  • STARTED → NOMOUNT
  • MOUNTED → MOUNT
  • OPEN → دیتابیس کامل بالا اومده و قابل استفاده‌ست

✍️ جمع‌بندی نهایی

مدیریت صحیح راه‌اندازی و خاموش‌کردن دیتابیس اوراکل نه‌تنها نشونه‌ی یه DBA حرفه‌ایه، بلکه امنیت و پایداری اطلاعاتت هم بهش بستگی داره.

با یاد گرفتن حالت‌های مختلف STARTUP و SHUTDOWN، می‌تونی به‌درستی دیتابیس رو مدیریت کنی؛ چه در زمان عادی، چه در شرایط بحرانی.

📢 مقاله را مفید دیدید؟ برای همکاران‌تان بفرستید. یا اگر سوالی درباره دستورات STARTUP و SHUTDOWN در اوراکل دارید، همین‌جا بپرسید!🚀

میثم راد

من یه برنامه نویسم که حسابی با دیتابیس اوراکل رفیقم! از اونایی ام که تا چیزی رو کامل نفهمم،ول کن نیستم، یادگرفتن برام مثل بازیه، و نوشتن اینجا کمک می کنه تا چیزایی که یاد گرفتم رو با بقیه به شریک بشم، با هم پیشرفت کنیم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *