ESC را فشار دهید تا بسته شود

زمیوس آموزش، یادگیری و سرگرمی

آموزش کامل DBMS_SQL در Oracle – اجرای داینامیک SQL به صورت حرفه‌ای

DBMS_SQL در Oracle

مقدمه : استفاده از پکیج DBMS_SQL در اوراکل چه اهمیتی دارد؟

آیا می‌خواهی دستورات SQL را به صورت پویا در Oracle اجرا کنی؟ آیا می‌خواهی انعطاف‌پذیری کوئری‌هایت را چند برابر کنی؟ پس پکیج DBMS_SQL دقیقا همان چیزی است که نیاز داری!

در این مقاله آموزش Oracle، با یکی از پرقدرت‌ترین پکیج‌های PL/SQL یعنی DBMS_SQL آشنا خواهیم شد.

اگر در حال توسعه اپلیکیشن‌های پایگاه داده، ابزارهای گزارش‌گیری داینامیک یا پردازش داده‌های runtime هستی، تا انتهای مقاله با ما همراه باش. این راهنما، صفر تا صد کار با DBMS_SQL را با مثال‌های کاربردی، توضیح کامل توابع و ترفندهای حرفه‌ای بهت یاد می‌دهد.

اگر می خواهید در مورد پکیج DBMS_SCHEDULER در بخش آموزش PL/SQL بیشتر آشنا بشید نوشته زیر را مطالعه کنید:

در این نوشته شما می خوانید

DBMS_SQL چیست؟

پکیج DBMS_SQL در Oracle برای اجرای دستورات SQL به صورت داینامیک در زمان اجرا طراحی شده است.

به کمک این پکیج می‌توان دستورات SQL و PL/SQL را به صورت متن (string) در لحظه تحلیل، مقداردهی، اجرا و نتیجه‌گیری کرد؛ حتی زمانی که ساختار کوئری در زمان کامپایل مشخص نیست.

چه زمانی از DBMS_SQL استفاده کنیم؟

استفاده از DBMS_SQL زمانی اهمیت پیدا می‌کند که:

  • کوئری‌ها در لحظه اجرا ساخته می‌شوند
  • ستون‌ها، جداول یا شرایط WHERE در زمان اجرا مشخص می‌گردند
  • نیاز به گزارش‌های داینامیک و پیچیده در سیستم وجود دارد
  • EXECUTE IMMEDIATE توانایی اجرای کامل عملیات مورد نظر را ندارد

مراحل اجرای یک کوئری با DBMS_SQL

  • باز کردن کرسر (OPEN_CURSOR)
  • تحلیل دستور (PARSE)
  • مقداردهی به پارامترها (BIND_VARIABLE)
  • اجرای دستور (EXECUTE)
  • تعریف ستون‌ها (DEFINE_COLUMN)
  • خواندن داده‌ها (FETCH_ROWS و COLUMN_VALUE)
  • بستن کرسر (CLOSE_CURSOR)

آموزش توابع مهم DBMS_SQL با مثال کاربردی

۱. باز کردن کرسر - OPEN_CURSOR

				
					v_cursor := DBMS_SQL.OPEN_CURSOR;

۲. تحلیل کوئری SQL - PARSE

				
					DBMS_SQL.PARSE(v_cursor,
               'SELECT empno, ename FROM emp WHERE deptno = :dept',
               DBMS_SQL.NATIVE);

۳. مقداردهی به پارامترها - BIND_VARIABLE

				
					DBMS_SQL.BIND_VARIABLE(v_cursor, ':dept', 10);

۴. تعریف ستون‌ها - DEFINE_COLUMN

				
					DBMS_SQL.DEFINE_COLUMN(v_cursor, 1, v_empno);
DBMS_SQL.DEFINE_COLUMN(v_cursor, 2, v_ename, 100);

۵. اجرای کوئری - EXECUTE

				
					v_rows := DBMS_SQL.EXECUTE(v_cursor);

۶. خواندن سطرها - FETCH_ROWS و COLUMN_VALUE

				
					WHILE DBMS_SQL.FETCH_ROWS(v_cursor) > ۰ LOOP
  DBMS_SQL.COLUMN_VALUE(v_cursor, 1, v_empno);
  DBMS_SQL.COLUMN_VALUE(v_cursor, 2, v_ename);
  DBMS_OUTPUT.PUT_LINE(v_empno || ' - ' || v_ename);
END LOOP;

۷. بستن کرسر - CLOSE_CURSOR

				
					DBMS_SQL.CLOSE_CURSOR(v_cursor);

مثال کامل از SELECT داینامیک با DBMS_SQL

				
					DECLARE
  v_cursor INTEGER;
  v_empno  NUMBER;
  v_ename  VARCHAR2(100);
  v_rows   INTEGER;
BEGIN
  v_cursor := DBMS_SQL.OPEN_CURSOR;

  DBMS_SQL.PARSE(v_cursor,
                 'SELECT empno, ename FROM emp WHERE deptno = :dept',
                 DBMS_SQL.NATIVE);

  DBMS_SQL.BIND_VARIABLE(v_cursor, ':dept', 10);

  DBMS_SQL.DEFINE_COLUMN(v_cursor, 1, v_empno);
  DBMS_SQL.DEFINE_COLUMN(v_cursor, 2, v_ename, 100);

  v_rows := DBMS_SQL.EXECUTE(v_cursor);

  WHILE DBMS_SQL.FETCH_ROWS(v_cursor) > ۰ LOOP
    DBMS_SQL.COLUMN_VALUE(v_cursor, 1, v_empno);
    DBMS_SQL.COLUMN_VALUE(v_cursor, 2, v_ename);
    DBMS_OUTPUT.PUT_LINE(v_empno || ' - ' || v_ename);
  END LOOP;

  DBMS_SQL.CLOSE_CURSOR(v_cursor);
END;

سایر توابع مهم در DBMS_SQL

تابع/پروسیجر توضیح
LAST_ERROR_POSITION نشان دادن موقعیت خطا در PARSE
IS_OPEN بررسی باز بودن کرسر
COLUMN_VALUE_LONG گرفتن داده LONG از ستون
TO_CURSOR_NUMBER تبدیل REF CURSOR به DBMS_SQL کرسر
BIND_ARRAY / DEFINE_ARRAY تعریف آرایه‌های بایند یا خروجی

مزایای استفاده از DBMS_SQL

  • پشتیبانی از SQL بسیار داینامیک
  • امکان ساخت سیستم‌های گزارش‌گیری انعطاف‌پذیر
  • اجرای کوئری‌هایی با پارامترها و ساختارهای نامشخص در زمان اجرا
  • قابل ترکیب با REF CURSOR و PIPELINED FUNCTION

مقایسه DBMS_SQL با EXECUTE IMMEDIATE

ویژگی DBMS_SQL EXECUTE IMMEDIATE
کنترل پارامترها پیشرفته و چندمرحله‌ای ساده و محدود
عملکرد کندتر اما قدرتمند سریع‌تر
مناسب برای گزارش‌گیری، فرم‌سازها عملیات ساده و مشخص

سوالات متداول درباره پکیج DBMS_SQL در اوراکل

EXECUTE IMMEDIATE برای اجرای سریع دستورات داینامیک ساده مناسب است، اما اگر نیاز به کنترل پیچیده‌تر روی پارامترها، تعریف ستون‌ها، مدیریت نتایج SELECT و قابلیت‌های پیشرفته مانند BIND_ARRAY داری، DBMS_SQL انتخاب بهتری است.

همچنین DBMS_SQL توانایی تعامل با REF CURSOR را هم دارد.

بله، در مقایسه با EXECUTE IMMEDIATE، عملکرد DBMS_SQL کمی کندتر است، زیرا مراحل PARSE و BIND و FETCH به‌صورت جداگانه انجام می‌شود.

اما این کندی در ازای انعطاف‌پذیری بیشتر و توانایی کار با کوئری‌های پیچیده و داینامیک است.

برای این کار باید مراحل زیر را طی کنی:

  1. باز کردن کرسر با OPEN_CURSOR
  2. پارس کردن دستور SELECT با PARSE
  3. بایند کردن پارامترها (در صورت نیاز) با BIND_VARIABLE
  4. تعریف ستون‌ها با DEFINE_COLUMN
  5. اجرای کوئری با EXECUTE
  6. دریافت داده‌ها با FETCH_ROWS و COLUMN_VALUE

مثال کامل در بخش آموزش مقاله آمده است.

بله، با استفاده از تابع TO_CURSOR_NUMBER می‌توان REF CURSOR را به یک کرسر قابل مدیریت در DBMS_SQL تبدیل کرد.

این ترکیب در سیستم‌های گزارش‌گیری داینامیک و پردازش چندمنظوره بسیار مفید است.

نتیجه‌گیری

اگر در اوراکل نیاز به پردازش‌های داینامیک داری، DBMS_SQL ابزار تخصصی تو خواهد بود.

این پکیج، امکانات کامل برای اجرای کوئری‌های پیچیده، پارامترگذاری، استخراج داده و مدیریت خطاها در اختیار توسعه‌دهنده قرار می‌دهد.

تسلط بر DBMS_SQL یعنی توانایی ساخت اپلیکیشن‌های هوشمندتر، گزارش‌گیرهای داینامیک‌تر و مدیریت داده با قدرت بیشتر.

📢 نظر شما چیست؟ اگر شما در استفاده از پکیج DBMS_SQL تجربه دارید و از آن استفاده می کنید در بخش نظرات، تجربه های ارزشمندتان را با ما به اشتراک بگذارید! 🚀

میثم راد

من یه برنامه نویسم که حسابی با دیتابیس اوراکل رفیقم! از اونایی ام که تا چیزی رو کامل نفهمم،ول کن نیستم، یادگرفتن برام مثل بازیه، و نوشتن اینجا کمک می کنه تا چیزایی که یاد گرفتم رو با بقیه به شریک بشم، با هم پیشرفت کنیم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *